- 10 Kasım 2020 prestijiyle tam ateşkes sağlanacak. Azerbaycan ve Ermenistan, denetim ettikleri poziyonlarda kalacak.
- Ermeni işgali altındaki Ağdam rayonu ve Gazah bölgesi 20 Kasım’a kadar iade edilecek.
- Dağlık Karabağ’ı Ermenistan’a bağlayan Laçin koridoru yolu boyunca Rusya’dan 1.960 asker, 90 zırhlı işçi taşıyıcı, 380 araç ve özel teçhizattan oluşan barış gücü yerleştirilecek.
- Rusya’ya ilişkin barış gücü 5 yıl bölgede kalacak. Tarafların itirazı olmaması durumunda bu mühlet 5 yıl daha otomatik olarak uzayacak.
- Karabağ bölgesinde ateşkesi denetlemek için bir barış muhafaza merkezi kurulacak.
- Ermenistan, 15 Kasım 2020 tarihine kadar Kelbecer rayonunu, 1 Aralık 2020’ye kadar ise Laçin rayonunu Azerbaycan’a geri verecek. Şuşa kentine girilmeksizin Ermenistan’ı Hankendi’ne bağlayan yeni bir karayolu inşa edilecek. Bu yolun kontrolünden Rus barış gücü sorumlu olacak. Azerbaycan tarafı her iki istikamette Laçin koridoru ile vatandaşların, araçların ve yüklerin geçişinin güvenliğini sağlayacak.
- Göçmenler ve mülteciler, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği nezaretinde Dağlık Karabağ’daki ve etraf reyonlardaki meskenlerine dönecek.
- Savaş esirleri ve öteki tutukluların yanı sıra ölen askerlerin cenazeleri takas edilecek.
- Bölgedeki tüm ekonomik faaliyetler ve ulaşım açılacak. Ermenistan toprakları üzerinden Azerbaycan ile Azerbaycan’a bağlı Nahçivan Özerk Cumhuriyeti ortasında kara ulaşım yolu açılacak.
Mutabakat uyarınca Rus askerlerinin bölgeye taşınması için en az 22 uçuş gerçekleştirilecek. Halihazırda 12 uçak Ermenistan’ın başşehri Erivan’a indi.
UZLAŞMANIN SORU İŞARETLERİ
Mutabakat sayesinde Rusya, Azerbaycan topraklarına birinci sefer asker konuşlandırma fırsatı yakalarken muahedede başları kurcalayan öbür noktalar var. İşte bunlardan kimileri:
1) METİNDE TÜRKİYE NİÇİN YOK?
Mutabakat metninde Karabağ ihtilaf bölgesinde tüm barış gücü operasyonunu Rusya yürütecekmiş üzere bir hava var. Ermenistan kabul etmez mantığı ile Türkiye kamufle edilmiş olabilir. Ayrıyeten daha evvelki Karabağ müzakerelerini yürüten AGİT Minsk Grubu’ndan da kelam edilmiyor.
2) MERKEZ NİÇİN ERMENİSTAN’DA?
Rusya’nın bölgeye hava yoluyla aktarmaya başladığı askeri birlik ve silahlar Karabağ ihtilaf bölgesine Ermenistan toprakları üzerinden ulaştırılacak. Barış gücü operasyonu lojistik merkezi için bölgeye daha yakın Azerbaycan’ın Gence kenti neden seçilmedi?
3) RUSYA’YI KİM DENETLEYECEK?
Rusya’nın bölgeye hangi silahları aktardığı denetlenebilecek mi? 44 günlük savaş sırasında havadan bloke durumdaki Ermenistan’a yeni silahların verilmeyeceği garanti edilebilecek mi?
4) PAŞİNYAN GİDERSE NE OLACAK?
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan tarafından evvelki gün imzalanan barış mutabakatı Ermenistan’da idarenin değişmesi sonucunda geçersiz sayılırsa ne olacak? Bölgedeki Rus barış gücü geri mi dönecek?
5) HOCALI VE HOCAVENd VERİLECEK Mİ?
İşgal altındaki 7 rayon büsbütün Azerbaycan’a geri verildikten sonra Karabağ içindeki Şuşa dışında Hocalı ve Hocavend de Bakü’ye iade edilecek mi? Bu yerleşim ünitelerinde 1992 öncesi Azerbaycan nüfusu ağırlıktaydı.
6) KORİDORLAR NASIL DENETLENECEK?
Ermenistan topraklarından geçirilerek Azerbaycan ile Nahçivan’ı birbirine bağlayacak karayolu nasıl çalışacak? Yolun kontrolü Rusya’ya verildiğine nazaran kimin geçip geçemeyeceğini Rusya Güvenlik Servisi Hudut Muhafızları Ünitesi mi karar verecek?
Hürriyet
